در برنامه راه ابریشم رادیو اقتصاد مطرح شد:
واردات فناوری نوین برای توسعه مکانیزاسیون میتواند صنعت و کشاورزی را رونق دهد.
دکتر آسودار: وزارت جهادکشاورزی باید اجازه دهد که دیگران از عملکردهایشان تعریف کنند
دکتر عباسی: مرکز توسعه مکانیزاسیون امروز براساس دریافت نظرات تشکلهای کشاورزان و صنعتگران تصمیمسازی میکند.
در یک برنامه چالشی بحث در باره روشهای توسعه مکانیزاسیون که در آن تصمیمسازی کنند
دکتر آسودار از دانشگاه، دکتر عباسی از بخش دولتی و دکتر گل افرا از بخش خصوصی، شعارها و واقعیتهای این حوزه مورد بحث و بررسی و نتیجهگیری قرار گرفت که خلاصهای از آن در زیر به اطلاع علاقهمندان میرسد:
دکتر گل افرا، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمینکنندگان تراکتور و کمباین (تک) ابتدا مکانیزاسیون را سرفصلوار چنین تشریح کرد که باید زحمات و مشتقات کشاورزان را کمتر کند، تا به افزایش بهرهوری در واحد سطح بیانجامد که در این صورت مزرعهدار ناگزیر است که برای درازمدت، ساختار کیفیت خاک را به مرور اصلاح کند و در نهایت، فعالیتهای کشاورزی را در مزرعه خود اقتصادی نماید و تولید را به سوی رکوردهای کیفیتی و کمی سوق دهد.
دکتر عباسی در پاسخ به این سوال که نیرومحرکه و ادوات نوین به چه میزان و تحت هیچ شرایطی وارد کشور میشوند گفت:
در چند سال اخیر تعداد 1700 دستگاه کمباین وارداتی با فناوری پیشرفتهتر وارد مزارع کشورمان شدهاند، بهطوری که امروز حدود 70 درصد مزارع شلتوک با کمباین برنج برداشت میشود و نیز حدود 30 درصد نشاء برنج، با نشاءکار کاشته میشوند که در جمع 5 درصد سهم واردات برای شناخت بیشتر حوزه صنعت و کشاورزی تخصیص دادهایم و قدر مسلم ارتباط با فناوری بینالمللی، میتواند به ارتقای سطح فناوریها در بخش کشاورزی کشورمان کمک کند.
از دکتر آسودار استاد دانشگاه در مورد اینکه تا چه اندازه به توسعه مکانیزاسیون کشاورزی اعتقاد دارید اظهار داشت: ما اگر بهعنوان مسئولان واحدهای در ارتباط با این حوزه، باید دیگران ما را ارزیابی کنند نه اینکه خودمان از خودمان تعریف کنیم، یعنی دیگرانی که اغلب فرصت اظهارنظرها را ندارند.
امروز کارخانه تراکتورسازی تبریز با مشکل کیفیت مواجه است، بهطوریکه اکثر تراکتورها از روز اول در مزرعه با مشکل مواجه میشوند و نیز ادوات هم به همین ترتیب باید اصلاح ساختار شوند در حالیکه تراکتورهای ساخت این کارخانه با 95 درصد سهم بازار بیرقیب است و وضع فعلی باعث شده که نه کیفیتها در راستای آن پرداخته نشود.
دکتر عباسی در پاسخ به اظهارات دکتر آسودار:
در حال حاضر 16 تأمینکننده و عرضهکننده تراکتور و کمباین در کشور داریم و انحصاری نیز در کار نیست و دکتر آسودار باید قبول کند که در سالهای اخیر رفع انحصار شده است که کشاورز در این طیف، حق انتخاب دارد، ضمن آنکه کشاورزان ما نسبت به گذشته فهیمتر شدهاند. امروز محدودیتی برای واردات وجود ندارد ولی باید متقاضیان ویِژه انواع نیرومحرکه الگویی نیز وجود داشته باشد.
دکتر آسودار در تکمیل اظهارات دکتر عباسی:
دکتر عباسی پیشنهاد داده که باید برای ارزیابیها به کشاورزان مراجعه شود ولی اساتید دانشگاهها و دیگر کارشناسان نیز باید نظر بدهند. امَا امروز وزارت جهادکشاورزی متاسفانه راه خودش را میرود و انگار که فقط خودشان را در تصمیمگیری قبول دارند و جای ارزیابی و ارزشیابی فناوریهای مناسب در این حوزه خالی است. اگر کشورمان را با چین مقایسه کنیم، مشاهده مینمائیم که در سالهای اخیر جهشهای زیادی را انجام داده است و ما نباید غافل باشیم که اگر در باره توسعه مثلاً مکانیزاسیون در کشورمان صحبت میکنیم، بد نیست که بدانیم، دیگر کشورها در این فاصله جهشهای چشمگیری نسبت به ما داشتهاند.
دکتر گل افرا: وزارت جهادکشاورزی سعی خودش را میکند ولی باید از وزات صنایع نیز کمک بگیرد. در همین حال نباید غافل بمانیم که امروز خاکهای زراعی ما بسیار فقیر شده است و بستر بذر باید جداً احیاء شود و خود کشاورزان نیز باید همت کنند که کاهش هزینههای تولید نیز اتفاق بیافتد.
وزارت جهادکشاورزی باید از دولت بودجه جایگزینی نیرومحرکه فرسوده را بگیرد تا ضایعات 30 درصدی در مزارع کاهش یابد و در مدیریت مزرعه باید بیش از نیمی از نرخ فروش در خرده فروشیها به مزرعه برگردد، که در این راستا استراتژی پایدار میتواند به اعتمادسازی و افزایش سرمایهگذاری بیانجامد.
دکتر عباسی در دفاع از سیاستهای وزارت جهادکشاورزی برای رونق بخشیدن به این بخش اضافه کرد: از جمله موفقیتهای بخش کشاورزی، استفاده از نظرات کشاورزان از طریق تشکلهایشان بوده است که میتوان به تشکلهای دامداری، باغداران، کلزاکاران، ادوات سازان و تشکل تراکتور و کمباین و امثالهم اشاره کرد، ضمن آنکه نباید از دریافت نظرات اساتید دانشگاه نیز غافل بود.
امروز برنامه 12 ساله جامع توسعه کشاورزی را پیش رو داریم که بسیاری از حوزههای کشاورزی را دربرمیگیرد و پنجمین خط اعتباری تخصصی 1500 میلیارد تومان را پشتوانه توسعه کشاورزی به حساب میرسید، که میتواند 20 ـ 15 درصد به سطوح توسعه مکانیزاسیون کشاورزی بیافزاید زیرا در هر استان، حداقل 80 میلیارد تومان قابلیت جذب اعتبارات برای توسعه مکانیزاسیون با خرید نیرومحرکه و ادوات وجود دارد، ضمن آنکه این خط اعتباری نسبت به خط اعتباری قبلی در سال گذشته، حدود 25 درصد نشان میدهد و این خط اعتباری با کاربرد 15 درصد در طول مدت 5 تا 7 سال در اختیار کشاورزان قرار میگیرد. در مورد آموزش و ترویج تا حدودی صاحبان کالا و عرضهکنندگان آن باید این عوامل را مستقل شوند. با این تغییر حوزه صنعت نیز باید پای در میانی کنند و عزم خود را برای حمایت از صنعت و کشاورزی افزایش دهد و در کنار غولهای صنعتی از جمله خودرو، صنعت کشاورزی را نیز رونق دهد، تا تنوع در تولید ماشینهای کشاورزی رشد کافی پیدا نکرده است. به هرحال در بخش کشاورزی دستیابی به تولید 14 میلیون تن گندم، توفیق بزرگی بوده که بارندگیهای به موقع و به اندازه نقش بزرگی را داشته که در کنار آن مدیریتها نیز دخالت داشته است.
دکتر آسودار در تحلیل تولید گندم و خودکفائی آن در فصل گذشته گفت: در مورد تولید 14 میلیون تن هکتار گندم، تا درصد بالایی ریزشهای آسمانی به موقع موجب افزایش تولید آن بوده است، برای مثال در استان خوزستان، تولید آنچنان گرفتار بیبرنامگی شده که جای آموزش و ترویج کاملاً خالی است و برای رونق، احتیاج به جمع بزرگتری از کارشناسان و اهل فن داریم و مشکلات را در عمق ببینیم که مرکز توسعه مکانیزاسیون باید توجه کند که روشهای مکانیزاسیون تا به حال باعث تخریب خاک و آب شده که در مزارع دیم بیشتر و در اراضی آبی کمتر که تولید پایدار را تحت تخریب قرار داده است که جا دارد محققان آیندهنگری کنند و فناوری نوین را نیز به کمک بگیرند و به ترویج نیز بهای لازم را بدهند.
دکتر گل افرا در یک جمع بندی: همانگونه که اخیراً یکی از دانشمندان بینالمللی در کشور آلمان اظهارنظر کرده؛ در کشاورزی نمیتوان معجزه شود کرد. و دانشمندان آمریکایی نیز چنین نظر دادهاند که اگر مواد آلی و مواد معدنی کمینه را بها ندهیم حتی مکانیزاسیون نوین نیز در بستر بذر جواب نمیدهد.
امروز کشاورزان توانایی خرید کودهای ارگانیک را برای احیای خاک مزارع خود ندارند و به غیر از پرداختن به کشاورزی حفاظتی چاره دیگری برای احیای آب و خاک نیست و مزارع خود را باید به طریقی مدیریت کنند که پس از ده سال حداقل 20 ـ 10 سانتیمتر قطر هوموس در سطح خاک افزایش یابد.
دکتر عباسی: روند روبه رشد کشاورزی در سالهای آینده کشور میتواند مشوق احیای خاک و آب کشاورزی شود که صدها سال طول میکشد تا یک سانتیمتر خاک به وجود آید، لذا ضرورت دارد که با همین حداقلها و کمیتها و کیفیتها پایداریها را توسعه دهیم و کشاورزی حفاظتی که امروز به حدود 5 /1 میلیون هکتار رسیده امیدواریم که همچنان افزایش بیموجهی را طی کند.