98-5-5
چکیده و جمع‌بندی از چندین برنامه، شب آفتابی رادیو اقتصاد را به بخش كشاورزي كشورمان اختصاص داده است. اين برنامه در اهداف خود گنجانيده است تا به كمك توانايي‌هايش، حداكثر بهره‌دهي را به منصه ظهور برساند. از ويژگي‌هاي اين برنامه، پايدار بودن آن براي برنامه‌ريزي و دفاع كامل و محكم از بخش كشاورزي است كه انشاا… به‌تدريج به تهيه نسخه‌هايي كارساز براي رونق پايدار اين بخش مي‌انجامد.
اهداف كلي
دستيابي به امنيت غذايي با تأكيد بر اشتغال‌زايي مؤثر و كاهش مهاجرت روستاييان به‌ويژه مرزنشين‌ها به شهرها، در رأس اهداف بخش است و براي تحقق اين اهداف، لازم است كشاورزي با تأكيد بر سازگاري قيمت تمام‌شده با قدرت خريد مصرف‌كننده و رعايت كيفيت‌ها اقتصادي شود.
نقاط قوت بخش كشاورزي
1. 11 نوع اقليم زمينه‌ساز تنوع توليد محصولات كشاورزي
2. 12 هزار گونه گياهي براي طيف وسيع توليد و اشتغال‌زايي
3. 110 نوع نژاد دام و طيور و از اين تعداد، 40 نژاد محفوظ
4. 363 گونه ماهي و 13 گونه ميگو از 16 گونه در جهان
5. 6 نوع ماهي خاوياري و 97 درصد ماهي‌هاي گرمابي در جهان
6. تجربيات ارزشمند كشاورزان در سراسر كشور وفق نسبي نقاط قوت كشاورزي
7. عشق به توليد در پرتو اينكه كشاورزي شغل انبياء بوده است.
دغدغه‌هاي كلي
1. تهي شدن خاك‌هاي زراعي از مواد آلي و در نتيجه فشرده شدن اراضي به خاطر عبور بيش از 7 بار تراكتور و دنباله‌بندهايش در خاك مزرعه براي كاشت يك محصول و استفاده غيرمتعارف از كودهاي شيميايي و اسيدي شدن خاك‌ها و الزام به بهينه‌سازي آنها كه متأسفانه به خاطر ضعف آموزش و ترويج، اين مهم به طور فراگير و پايدار صورت نمي‌گيرد.
2. مصرف بي‌رويه آب در زراعت و باغداري، باعث شده كه سالانه نزديك به 90 ميليارد مترمكعب آب را به حساب بخش كشاورزي منظور كنند، در حالي كه مي‌توان براي توليد سالانه 100 ميليون تن محصولات كشاورزي با بهره‌گيري از روش‌هاي نوين، اين رقم مصرف را به كمتر از 20 ميليارد مترمكعب تا حد ممكن نزديك به ريشه محصولات در خاك كاهش داد.
3. كمبود آب در حال و آينده جدي است، ولي چرا بايد با سوء مديريت‌ها تنگناهاي كمبود آب را بيشتر كنيم.
4. بسياري از محصولات كشاورزي از جمله هندوانه، سيب‌زميني، گوشت، لبنيات و امثالهم داراي نيازهاي آبي بيش از
10 هزار مترمكعب در هكتار و براي مثال توليد هر كيلوگرم گوشت قرمز تا 18 هزار ليتر و گوشت مرغ تا 36 ليتر آب مصرف مي‌كنند كه توليد براي صادرات اين محصولات با توجه به ارزش واقعي آب، مقرون به‌صرفه در اقتصاد كشاورزي نیست.
5. با توجه به اينكه حدود 50 درصد كشاورزان، فاقد سواد و 95 درصد از آنها از دريافت مشاوره‌هاي ترويجي محرومند و از طرفي از 5/2 ميليون نفر از دانش‌آموختگان رشته‌هاي مختلف كشاورزي، بسياري از آنها به دور از رشته‌هاي تحصيلي خود كار مي‌كنند. ضمن آنكه هزينه تحصيل در رشته‌هاي مختلف كشاورزي 8/1 برابر رشته‌هاي پزشكي، 5/2 برابر رشته‌هاي فني و مهندسي، 7/2 برابر رشته‌هاي بازرگاني و علوم انساني است. با اين حال، فقط تعداد حدود 120 هزار نفر عضو سازمان نظام مهندسي كشاورزي و منابع طبيعي جوياي كار هستند كه به خاطر دور بودن از تجربيات عملي، توفيق حضور مؤثر در مزارع را پيدا نمي‌كنند. در همين حال بهره‌وري كم و نزديك به ميانگين‌هاي توليد در واحد سطح، براي بيش از 90 درصد كشاورزان به‌ويژه كشاورزان معيشتي در نقطه سر به سر با هزينه‌هاي توليد، نگراني‌ها براي دستيابي كشورمان به امنيت غذايي را
افزايش مي‌دهد.
راهكارهاي توسعه پايدار كشاورزي
1. تدوين راهبردهاي پايدار در سطوح كلي و در اجزاء حوزه‌هاي مختلف بخش
2. اعتمادسازي با بخش خصوصي و كوچك‌تر كردن دولت
3. افزايش سرمايه‌گذاري با تأكيد بر تقويت توليد داخل
4. ارتقاي سطوح مديريتي در بخش با تأكيد بر تحول در روش‌هاي تحصيلي و آموزش‌هاي عملي
5. سالم‌سازي در مديريت‌هاي بخش دولتي و خصوصي با تأكيد بر فسادزدايي
6. جلوگيري از تغيير كاربري اراضي كشاورزي با تأكيد بر تأمين مجدد اراضي مستعد براي ادامه كشت و زرع
7. يكپارچه‌سازي اراضي كشاورزي
8. توسعه پايدار مكانيزاسيون كشاورزي با تأكيد بر تقويت كشاورزي حفاظتي و كشاورزي دقيق
9. تزريق علم به مزارع با تأكيد بر بهره‌گيري از خدمات خاك‌ورزي، كاشت، داشت و برداشت توسط تشكل‌هاي خدماتي با نيروهاي متخصص و كارآزموده
10. توسعه آبياري تحت فشار، هماهنگ با توسعه مكانيزاسيون در مزارع براي افزايش بهره‌وري