در فرهنگ ما ایرانیان، استفاده از سموم برای باغها و درختان و حتی در منازل به انجام روشی عادی تبدیل شده است و هر زمان که گیاه با مشکلاتی روبهرو گردد، از سمپاشی به عنوان راه میانبر استفاده میشود. سمپاشی در درازمدت موجب برخی اختلالات در وضعیت جسمی انسان میشود که عواقب سوء بعدی را نیز به دنبال دارد. از این رو، گاهی در کشاورزی به مشکلاتی بر میخوریم که رعایت برخی نکات، به آسانی به رفع این مشکل کمک میکند:
-
نمونهبرداری از محلی که دچار آفت شده برای انجام بررسیهای دقیق در مراکز دارای مجوز و جلوگیری از تسری آن و همچنین تعیین سموم مورد نیاز
-
اختلاط سم با آب به میزان استاندارد که معمولاً 5/1 در هزار است و اصطلاحاً «دوز در هزار» گفته میشود. رعایت نکات ذکرشده روی بستهبندیها و دستورالعمل مصرف نیز از جمله موارد راهگشا هستند.
-
اضافه کردن سموم به آب (بیش از حد استاندارد) برای قویتر کردن آن صحیح نیست؛ زیرا ممکن است به سایر گیاهان و محیطزیست آسیب برساند و موجودات مفید را نیز از بین ببرد.
-
استفاده از سمپاشهای مناسب که فشار استاندارد و قطر خروجی مناسب دارند، برای پاشیدن سم در نواحی لازم، ضروری است و معمولاً زمان سمپاشی که صبح یا بعدازظهرهاست باید رعایت شود.
-
رعایت کارنس سمپاشی الزامی است. دوره کارنس معمولاً روی دستورالعمل استفاده از سموم نوشته میشود. کارنس به زمان آخرین سمپاشی تا برداشت محصول گفته میشود. دورههای کارنس باید متناسب با میوه مورد نظر انتخاب شوند که ممکن است از چند روز تا چند هفته متفاوت باشد.
-
رعایت نکات ایمنی برای جلوگیری از تماس بدن با سم ضروری است؛ به علاوه، رعایت کاربرد سم تا زمان اثرگذاری نیز الزامی بوده و بعد از سمپاشی نباید انتظار اثرگذاری فوری آن را داشته باشیم.
-
به قدرت و درجه مسمومیت باید توجه ویژه کرد. درجه مسمومیت هر قدر که به صفر نزدیکتر باشد، آن سم خطرناکتر است. درجه مسمومیت هرچند ممکن است برای گیاه خاصی در نظر گرفته شده باشد، آثار منفی خود را بر سایر موجودات نیز به جا خواهد گذاشت.
-
در صورتی که انسان در سمپاشی دچار مسمومیت حاد شود، علائم مختلفی از جمله افزایش بزاق دهان، اسهال و استفراغ، تشنج، خشکیدگی دهان و لب، تهوع و اختلالات گوارشی بروز میکنند که باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد.
-
اطلاع از فرمول سموم اهمیت بسیاری دارد؛ چون زمان و دمای مصرف و شرایط استفاده را بیان میکند و اگر دستورالعمل ذیربط رعایت نشود، ممکن است موجب تغییرات و ایجاد «بافت مردگی» در برگها شود.
-
تناوب استفاده از سموم برای جلوگیری از مقاوم شدن آفات نیز میتواند به طور مؤثر آثار خود را بر آفات به جا بگذارد.
-
نحوه سمپاشی در از بین بردن آفات مؤثر است. گاهی اوقات برخی آفات، لابهلای برگها پنهان میشوند و در معرض سمپاشی قرار نمیگیرند؛ لذا باید تدابیری برای تماس سم با آنها اندیشیده شود.
برای از بین بردن موثر آفات، شناخت کافی از عملیات، ضروری است و جنبههای پیشگیرانه نظیر سمپاشی برای جلوگیری از آفات احتمالی، ممکن است به دیگر موجودات مفید نیز صدمه بزند.
آبان 99- سال 41- شماره 491- ص 15