98-9-2
به مناسبت ورود به 41مین سال انتشار مجله کشاورز مطرح می‌شود:
انگیزه‌ها را برای تولید افزایش دهیم
زمان به سرعتی غیرقابل تصور سپری می‌شود تا جایی که گاهی ما فکر می‌کنیم، همین دیروز بود که اولین شماره مجله کشاورز در آذرماه 1358 منتشر شد و نیمی از تیراژ 5 هزار نسخه آن به قیمت هر جلد فقط 5 تومان به فروش رسید.
حال و هوای کشاورزان در مزارع در سال‌های نخست انقلاب دیدنی و شنیدنی بود که با چنگ و دندان بیل می‌زدند، شخم می‌کردند و با هزاران امید بذر را در زمین می‌کاشتند تا جمعیت 20 میلیونی کشورمان غذای سالم نصیبشان شود. امروزه نیز بسیاری از جمعیت حدود 16 میلیون نفری کشاورزان به خصوص درنقاط دورافتاده با همان چنگ و دندان ولی برای تأمین غذای80 میلیون نفر تلاش می‌کنند(هر کشاورز به متوسط برای حدود 4 نفر)، منتهی تنگناها نسبت به گذشته بیشتر شده است و دخل و خرجشان نیز کمتر از آن زمان جفت و جور می‌شود. در گذشته که جمعیت کشورمان 20 میلیون نفر، بیش از نیمی از جمعیت کشورمان کشاورز و در روستاها بودند، هر کشاورز برای 2 نفر تولید غذا می‌کرد. ولی امروز که حداکثر 25درصد جمعیت کشورمان در روستاها به کشاورزی مشغولند، مهاجران به دلیل شور شدن آب و خاک، کشاورزی را رها کردند و به شهرها آمدند، با این حال حدود 16 میلیون نفر شاغل در مناطق روستایی و کشاورزی ناگزیرند با حدود 6 میلیون هکتار اراضی آبی و از این مساحت حداکثر 5/1 میلیون هکتار اراضی نسبتا بکر با PH 5/6 تا 5/7 و حدود 8 میلیون هکتار اراضی دیم، هر کشاورز ناگزیر است برای حدود 5 نفر تولید محصولات کشاورزی را ادامه دهد که البته روند روبه کاهش جمعیت کشاورزان، به دلیل رها شدن روستاها به علت بازدهی اندک اراضی زراعی و شورشدن آب‌ها است که البته، مخاطرات اجتماعی، اقتصادی و امنیتی را دربر دارد.
امروز با آمار تخلیه 40 هزار روستا روبرو هستیم که کم آبی از یک سو و عقب ماندگی از غافله علمی به ویژه دانش فنی جهانی در بخش کشاورزی از سوی دیگر، توجیه اقتصادی تولید را زیر سؤال برده است. وقتی در طول چند دهه گذشته، سطور و کلمات ادعاشده توسط مسئولان را مرور می‌کنیم، تشابهات بسیاری در اظهارات آنها مشاهده می‌شود که حاکی از وعده‌های تکراری در طول سال‌های گذشته است. مضافاً اینکه مجله کشاورز نیز به سهم خود در این سال‌ها، تکرار کننده این وعده‌ها در صفحات خود بوده که بدین خاطر در نزد خداوند متعال و کشاورزان زحمتکش کشورمان پوزش میطلبد.
با این حال سردبیرمجله کشاورز، خدا را شکر و افتخار می‌کند که سعادتی نصیب این گروه خدمتگزار شده تا در مجله کشاورز، مجله گل‌چین تغذیه و تندرستی و نیز در برنامه‌های صدا وسیما، خدمتگزار کوچکی برای زحمتکش‌ترین اقشار جامعه، یعنی کشاورزان متعهد کشورمان باشد.
مجله کشاورز در طول 40 سال گذشته بنیانگذار تعداد 10 تشکل در صنعت و نهاده‌های کشاورزی بوده است. این مجله مروج توسعه پایدار مکانیزاسیون کشاورزی است که کشاورزی حفاظتی و دقیق را به عنوان راهکار عملی برای برون رفت از بحران کم آبی، زندگی بخشیدن به اراضی مرده زراعی و در نتیجه، کاهش بهره‌وری در تولید و کیفیت‌های نامطمئن، معرفی می‌کند.
با بهره‌گیری از این تخصص‌ها و توفیق در مدیریت بهینه زراعت و باغداری به عنوان پشتوانه توسعه در دیگر رشته‌های کشاورزی می‌توان امیدوار بود که این روند بتواند به ترمیم کیفیت آب و خاک و توسعه مکانیزاسیون بیانجامد.
امروزه قدر مسلم، بسیاری از کشاورزان خوش فکر، مبتکر، خلاق و در عین حال گمنام، محققان مطمئن و در عین حال بی جیره و مواجب بخش کشاورزی هستند و پیشکسوتان همراه با ما به یاد این خاطره‌ها همزبانند که می‌گویند یادش‌بخیر که در سال‌های نخست انقلاب، درهای اتاق مسئولان حداقل برروی اهل فن باز بود و مسئولان به طور رایگان از مشاوره‌های آنها بهره‌مند می‌شدند تا راه‌های صعب العبور ترقی را بپیمایند.
مجله کشاورز، تنها نشریه فوق تخصصی علمی، انتقادی و اقتصادی در بخش کشاورزی است که با بهره‌گیری از تخصص‌های ویژه، به امور مکانیزاسیون کشاروزی و بهره‌گیری از فناوری نوین و مناسب در این بخش می‌پردازد و راه‌حل کارساز را تکمیل حلقه‌های متصل بهم تحت عنوان «زنجیره‌های مطمئن اقتصادی» معرفی و ترویج می‌کند.
مجله کشاورز از حامیان توسعه پایدار مکانیزاسیون کشاورزی در بخش به حساب می‌آید که کشاورزی حفاظتی و دقیق را به عنوان راهکار عملی برای برون رفت از بحران کم آبی و زندگی بخشیدن به اراضی مرده زراعی و در نتیجه، کاهش رکودهای تولیدی و کیفیت‌های نامطمئن، معرفی می‌کند.
درست است که کشاورزی ما امروزه به دلیل عدم توسعه مکانیزاسیون و کاهش میانگین رکوردهای تولید در واحد سطح، به خاطر کمبود آب و هوموس در خاک و عدم تزریق دانش‌فنی روزسازگار به مزارع و سوء مدیریت‌ها، و به خاطر ضعف دریافت مشاوره‌های ترویجی، در یک رکود نسبی به سر می‌برد، ولی وجود رکوردهای تولیدی در بسیاری از رشته‌های کشاورزی که هرچند تعداد آنها اندک است، نشانگر نبوغ، ابداع و شایستگی‌های ویژه عده‌ای عاشق و دلبند به تولید است که میتواند ظرفیت‌های بالای کشاورزی ما را علیرغم محدودیت‌ها در نزد جامانده‌ها از رشد پایدار نشان دهد که این نمونه‌ها و خبر‌گان کشاورزی می‌توانند درواقع دانشکده‌های علمی و تجربی فراگیر بخش کشاورزی به حساب آیند.
اگر می‌بینیم و می‌شنویم، محصولات کشاورزی هر چند سال یک بار در مزرعه روی دست کشاورزان می‌مانند که باعث وارد آمدن ضرر و زیان به آنها و اقتصاد کشاورزی می‌شود، نشانگر پایین بودن ظرفیت‌های کشاورزی ما نیست، بلکه بیشتر به دلیل عدم هماهنگی عوامل تولید در مزرعه و بازار فروش در داخل و خارج است که تعدادی از این حلقه‌های زنجیره‌ای در اختیار بخش دولتی و حلقه‌های دیگر آن باید قاعدتاً در اختیار متولیان تشکل‌ها از جمله تعاونی‌های روستایی باشد که متأسفانه در حال حاضر اکثر این حلقه‌ها از هم گسسته‌اند!
با این حال رکوردداران به ما امید و دلگرمی زیاد می‌دهند که کشاورزی ما میتواند از رکود این بی برنامگی‌ها خارج شود و به سوی توسعه پایدار حرکت کند، به شرطی که اقتصاد مقاومتی را در تار و پود بخش کشاورزی هدف قرار دهیم.