Healthy human, the axis of sustainable development
انسـان سالم، محـور توسعـه پايـدار
- اينکه غذايي تا چه اندازه داراي پروتئين، اسيدهاي آمينه ضروري و غيرضروري، کالري، ويتامينها و مواد معدني است، از يک سو و بهداشت و کيفيت غذا از سوي ديگر، دستخوش کاهش قدرت خريد مردم قرار گرفته و رو به فراموشي است
آنچه امروز در غذاخوريها، ساندويچ فروشيها و حتي برخي کارخانههاي صنايع غذايي ميگذرد، نميتواند بهطور يقين تضمينکننده سلامت و نيازهاي مصرف کنندهها باشد.
براي حفظ سلامت و توانايي مردم، دولت ناگزير است براي جلوگيري از خسارتهاي سنگين، فاصله قدرت خريد و قيمت تمام شده غذا را پر کند.
در شمارههاي گذشته سعي شد که درباره بهداشت و کيفيت مواد غذايي مصرفي روزانه، نکتههايي گوشزد شود. در اين مباحث شرح داده شد که مکانهاي غذاخوري در دنيا، مواد اوليه خود را از کارخانههاي توليد و فرآوري مواد غذايي خريداري ميکنند. اگرچه در کشور ما اغلب چنين نيست، اما در کشورهاي پيشرفته غذاهاي ساندويچي و لقمهاي را تحت شرايط نظارت شده تدارک ميبينند.
بنابراين با توجه به روند تکامل عرضه غذا در کشورمان، بهداشت، کيفيت و قيمت غذا ميتواند تا حدودي به مديريت و ارتقاي سطح فناوري در کارخانههاي فرآوري مواد غذايي مربوط شود. بدين منظور رعايت موارد زير براي توفيق هر کارخانه و انتقال آن به فروشگاههاي غذاخوري و خانوادهها، الزامي به نظر ميرسد.
1- برنامهريزی توليد انبوه
توليد انبوه ميتواند موجب توجيه قيمت تمام شده و بهرهگيري از ماشينآلات پيشرفته و نيروي انساني ماهر گردد؛ امروزه اکثر کارخانههای فرآوري مواد غذايي، به دليل عوامل نامناسب و ناهماهنگ، کمتر از حد ظرفيتهاي بالقوه و بالفعل خود، کار ميکنند.
2- دسترسی به مواد اوليه
دسترسي به موقع به مواد اوليه کافي و با کيفيت، از رموز هر کارخانه است. بر اساس بررسيهاي به عمل آمده، ارتباط قطبهاي توليد مواد اوليه خام با کارخانهها، دچار بينظمي است و تدارک مواد اوليه بيشتر، چند ماه پس از برداشت محصول يا هنگام آن شکل ميگيرد.
به نظر ميرسد، حضور مجتمعهاي کشت و صنعت و مزارع مکانيزه در نمايشگاههاي صنايع غذايي در جهت تهيه مواد اوليه ميتواند در پشتيباني از اين صنعت و رفع نياز اين کارخانهها مؤثر واقع شود.
3- در اختيار داشتن نيروی انساني ماهر و مسئوليتپذير
رقابت در دستيابي به نيروي انساني ماهر در بين کارخانههاي مواد غذايي، مانند سازمانهاي اقتصادي ديگر کشورمان، همواره در جريان است. اين روند در حالي است که شش ميليون فرد بيکار در کشور وجود دارد، اما از آنجا که مهارت نيروهاي انساني از عوامل توسعه در واحدهاي توليدي است، دسترسي هرچه بيشتر به اين نيروها موجب رقابت آشکار و پنهان بين کارخانهها شده است و هرچه شرايط توليد کاملتر و سرمايههاي به کار گرفته شده بيشتر باشد، قدرت جذب نيروهاي ماهر نيز افزايش مييابد.
4- بازارسازی
اخيراً کارخانههايي تأسيس شدهاند که غذاهاي آماده، ساندويچي و لقمهاي را توليد و در فروشگاههاي خود در نقاط گوناگون کشور توزيع ميکنند. اين محصولات به دليل بستهبندي زيبا و روشهاي نگهداري مناسب، به طور نسبي مورد استقبال مردم قرار گرفتهاند.
در کشور ما به علت عدم مهارت و عدم بهرهگيري از متخصصين، بيشتر غذاخوريها داراي مشکلات بهداشتي و کيفي هستند. اين نقيصه به ويژه در غذاخوريها و ساندويچفروشيهاي درجه يک، دو، سه و… به ميزان قابلتوجهي مشهود است.
5- قدرت خريد مردم
افزايش قيمت مواد اوليه و کاهش قدرت خريد مردم، دو عامل مهم و مؤثر در کاهش کيفيتها هستند. اينکه غذايي تا چه اندازه داراي پروتئين، اسيدهاي آمينه ضروري و غيرضروري، کالري، ويتامينها و مواد معدني است، از يک سو و بهداشت و کيفيت غذا از سوي ديگر، دستخوش کاهش قدرت خريد مردم قرار گرفته و رو به فراموشي است. شگفتآور اينکه حتي بزرگترين کارخانههاي صنايع غذايي نيز از حک کردن اين دادهها روي بستهبنديهاي محصولات خويش، خودداري ميکنند تا چه رسد به فروشندگان سنتي غذا که شايد با اين واژهها حتي آشنايي هم ندارند!
با اين تفاسير، آيا مصرفکننده ميتواند براي دفاع از حقوق خود، از عمق فاجعهاي که در شرف وقوع است و هرسال نيز بيشتر ميشود، جلوگيري کند؟
به نظر ميرسد دولت خدمتگزار بايد براي حفظ سلامت مردم و حمايت از نسل توانا و کارا و براي دستيابي به هدفهايي که هر روز از آنها سخن گفته ميشود در حالي که مجريان آنها بين همين مردمند، پادر مياني کرده و فاصله قدرت خريد مردم و قيمتهاي تمام شده غذاهاي سالم را به هر وسيله ممکن کم کنند.